Amsterdam
Overtoom 538hs
1054LL Amsterdam
Nijmegen
Kerkenbos 1037
6546 BB Nijmegen
(bespreeklocatie)
Gemeenschap van goederen
Het Nederlandse wettelijke stelsel gaat bij een huwelijk of geregistreerd partnerschap, uit van een (beperkte) gemeenschap van goederen.
Voor huwelijken die gesloten zijn voor 1 januari 2018 betekent dat het volgende: Alle goederen en schulden, of die nou van vóór of tijdens het huwelijk zijn, zijn gemeenschappelijk en deze dienen bij een echtscheiding bij helften verdeeld te worden. Uitzondering daarop vormen schenkingen of erfrechtelijke verkrijgingen waarbij de schenker of overledene bepaald heeft dat die buiten de gemeenschap vallen (=uitsluitingsclausule).
Per 1 januari 2018 is de wet beperkte gemeenschap van goederen in werking getreden. Dit betekent dat vermogen dat tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap is opgebouwd van u samen is. Bezittingen of schulden van vóór het huwelijk blijven echter privé-eigendom en vallen niet in de gezamenlijke boedel. Schenkingen, giften en erfenissen blijven persoonlijk bezit, of ze nu voor of tijdens het huwelijk zijn ontvangen.
Beide partners zijn volgens de nieuwe wet nog steeds aansprakelijk voor schulden die ontstaan tijdens het huwelijk, ook als een van de partners niets van deze schulden af weet.
De wet beperkte gemeenschap van goederen geldt ook voor het aangaan van een geregistreerd partnerschap. Deed u dat voor 1 januari 2018 -zonder dat u partnerschapsvoorwaarden opstelde, zie verder- dan is alles gemeenschappelijk, deed u dat na 1 januari 2018, dan geldt de wet beperkte gemeenschap van goederen.
Peildatum
De peildatum voor het bepalen van de omvang van de gemeenschap is de datum waarop het verzoekschrift tot echtscheiding wordt ingediend. Goederen en schulden van na die datum, zijn en blijven privé en hoeven niet verdeeld te worden. Voor de waarde van de te verdelen gemeenschapsgoederen, wordt meestal aangesloten bij de economische waarde op de datum van de feitelijke verdeling.
Huwelijksvoorwaarden
Wie geen algehele wettelijke gemeenschap wil, zal naar de notaris moeten om huwelijksvoorwaarden op te laten maken. Wat dan de inhoud wordt van die huwelijksvoorwaarden kunnen partijen zelf bepalen (zolang het binnen de regels van de wet blijft). Veel gekozen vormen zijn de uitsluiting van de gemeenschap met een (finaal of periodiek) verrekenbeding en de zogenoemde ‘koude uitsluiting’, waarbij iedere gemeenschap is uitgesloten en er ook geen vermogensrechtelijke verrekening hoeft plaats te vinden. Maar allerhande andere opties, zoals een beperkte gemeenschap van goederen, zijn evengoed mogelijk.
Periodiek verrekenbeding
Bij een periodiek verrekenbeding moet er tijdens het huwelijk (meestal jaarlijks) verrekend worden. Wat er verrekend moet worden is afhankelijk van de inhoud van de huwelijksvoorwaarden. Vaak is dat het overgespaarde inkomen: inkomen (uit arbeid en/of vermogen) dat niet gebruikt is voor de normale dagelijkse uitgaven. Een veel voorkomend probleempunt is dat partijen tijdens het huwelijk vergeten te verrekenen en aan het einde, bij een echtscheiding, geconfronteerd worden met de wettelijke bepaling die zegt dat als er tussentijds niet is verrekend al het vermogen dat bij het einde van het huwelijk aanwezig is, geacht wordt te zijn gevormd uit overgespaard inkomen en dus verrekend moet worden. Wie dan niet kan aantonen dat het vermogen ergens anders vandaan komt en daarom privé zou moeten blijven, moet dan vaak alsnog afrekenen alsof er een gemeenschap van goederen was.
Finaal verrekenbeding
Bij een finaal verrekenbeding wordt veelal bepaald dat partijen aan het einde van het huwelijk afrekenen alsof er een gemeenschap van goederen was. Dat betekent dat de goederen niet gemeenschappelijk zijn geworden (en schuldeisers van de een zich dus niet op goederen van de ander kunnen verhalen) maar dat er aan het einde een bedrag betaald moet worden van de een aan de ander, waarmee beide echtgenoten alsnog over een gelijk vermogenssaldo beschikken. Van deze verrekenplicht kunnen bepaalde goederen of inkomsten naar wens worden uitgesloten door dat in de huwelijksvoorwaarden duidelijk te bepalen.
Koude uitsluiting
Als er gekozen is voor koude uitsluiting, dan is er geen (beperkte) gemeenschap en ook geen vermogensrechtelijke verrekenplicht. Al het privé vermogen is privé gebleven en daarover hoeft niet worden afgerekend. Dat betekent overigens niet dat er nooit iets verdeeld hoeft te worden. Zo kan er ondanks een koude uitsluiting gezamenlijk vermogen zijn ontstaan dat verdeeld moet worden, bijvoorbeeld een gezamenlijk aangekochte eigen woning (en de daarvoor afgesloten lening).In dat geval spreek je van een eenvoudige gemeenschap in plaats van een huwelijksgemeenschap, waarvoor andere wettelijke bepalingen gelden.
Koude uitsluiting en alimentatie
Koude uitsluiting zegt verder niets over het wel of niet bestaan van een alimentatierecht of -plicht. Of alimentatie verschuldigd is en zo ja, hoeveel, wordt namelijk alleen door de wettelijke regels bepaald en niet door wat in de huwelijksvoorwaarden staat. Het uitsluiten van de alimentatieplicht in de huwelijksvoorwaarden is in Nederland -vooralsnog- niet mogelijk.
Rechtskeuze
Voor internationale huwelijken (huwelijken tussen mensen met verschillende nationaliteiten of huwelijken waarbij de echtgenoten in een ander land dan dat van hun nationaliteit -gaan-wonen) is het raadzaam om zelf actief te bepalen welk recht (Nederlands recht of het recht van een ander land) van toepassing. Dat kan door in de huwelijksvoorwaarden het toepasselijke recht te benoemen. Dit heet een rechtskeuze en voorkomt dat in de toekomst onverwacht en onbedoeld een ander recht van toepassing is waardoor bepaalde goederen die privé hadden moeten blijven ineens gezamenlijk zijn geworden of andersom.
Huwelijksvoorwaarden voor of tijdens het huwelijk
Huwelijkse voorwaarden worden meestal vóór het huwelijk opgemaakt en gelden dan direct bij de start van het huwelijk. Het is ook mogelijk om tijdens het huwelijk huwelijksvoorwaarden aan te gaan en de gemeenschap alsnog -gedeeltelijk- uit te sluiten. De gemeenschap die tot dat moment bestaan heeft moet dan verdeeld worden. Een andere mogelijkheid is om huwelijksvoorwaarden tijdens het huwelijk te wijzigen.
Geregistreerd partnerschap